De nier en nierziekte
Miljoenen personen over de hele wereld hebben last van (chronische) nierziekten. Op Curaçao bedraagt het aantal patiënten enkele honderden. De meeste patiënten genezen spontaan of worden behandeld tegen deze ziekte. Desondanks worden ongeveer 300 personen op dusdanige wijze geconfronteerd met nierziekten dat zij gedialyseerd moeten worden. Jaren geleden had het hebben van nierziekte levensbedreigende gevolgen. Vandaag de dag is het mogelijk, door de ontwikkeling van de medische wetenschap, om geholpen te worden door dialyse of niertransplantatie.
De nier heeft vier primaire functies:
- Verwijderen van giftige stoffen uit het lichaam door een filtersysteem van het bloed
- Regelen van het water- en zoutbalans in het lichaam
- Beheersen van de bloeddruk
- Produceren van rode bloedcellen via de hormona erytropoëtine.
Hoge bloedruk en diabetes zijn de voornaamste oorzaken van nierziekten. Personen die het hoogste risico hebben op hoge bloeddruk zijn:
- Personen die hoge bloeddruk hebben in de familie (erfelijkheid)
- Personen boven 65 jaar
- Mensen van Afro-Antilliaanse afkomst (inclusief alle personen jonger dan 65 jaar).
Hoge bloeddruk wordt ook “the silent killer” (de stille moordenaar) genoemd omdat in de meeste gevallen de persoon geen symptomen voelt van deze aandoening. De enige manier om te achterhalen of er sprake is van hoge bloeddruk is om deze regelmatig op te nemen. Hoge bloeddruk is een van de oorzaken van nierfalen die het beste voorkomen kan worden.
Personen die diabetes in de familie hebben (meestal Type 1), personen met overgewicht en obesitas en in het bijzonder ouderen (Type 2) hebben een verhoogde risico op chronische nierziekte.
Onze nieren zijn in staat om, ondanks een functieverlies van 70%, toch zodanig te blijven functioneren zonder dat de patiënt enige last voelt. Belangrijke symptomen van nierfalen zijn:
- Opgezwollen voeten en kramp in voeten en benen
- Misselijkheid en overgeven
- Een algemeen gevoel van zwakte
- Palides
- Jeuk
- Hoge bloeddruk
- Aanwezigheid van eiwit in de urine.
Om vast te stellen of iemand te maken heeft met (beginnende) nierfalen laat de huisarts het bloed en de urine onderzoeken in een laboratorium. In sommige gevallen is het mogelijk om te voorkomen dat de nierfunctie verder achteruit gaat. In dergelijke gevallen zal de arts de bloeddruk zeer regelmatig controleren, medicijnen voorschrijven die geen negatieve invloed hebben op het functioneren van de nier en zal mogelijke infecties aan de nier voorkomen door een speciaal dieet voor te schrijven.
Als de nieren slecht of niet meer functioneren zijn er 3 methoden om het bloed weer te zuiveren:
- Hemodialyse
- CAPD (continue ambulante peritoneaal dialyse)
- Niertransplantatie.
Hemodialyse
Hemodialyse is een behandeling die in het ziekenhuis plaatsvindt en die het bloed zuivert en overtollige vocht verwijdert. Dat gebeurt in een kunstnier die aan een dialysemachine is verbonden. Om te kunnen dialyseren is toegang nodig tot de bloedbaan van het lichaam. Meestal gebeurd dit via een shunt die gebruikt wordt om het bloed uit het lichaam te halen en weer terug te plaatsen in het lichaam. In de kunstnier stroomt bloed en dialysevloeistof. Tijdens het dialyseproces zullen de afvalstoffen door een membraan heen dringen en in de dialysevloeistof terecht komen. De dialysevloeistof wordt naar het afwateringssysteem afgevoerd. Patiënten die deze behandeling doen zijn drie maal per week gedurende 3 ½ à 4 uur voor de rest van hun leven afhankelijk van de machine. Meer informatie over hemodialyse vindt u in deze folder (hier komt een link).
CAPD of peritoneaal dialyse
Deze behandeling wordt door de patiënt zelf thuis gedaan. Dit gebeurt via een katheter die door een chirurg in de buikholte geplaatst wordt. Het buikvlies heeft de eigenschap dat het sommige stoffen wel, en andere niet doorlaat. Bij deze methode wordt een katheter in de buikholte gebracht. Afvalstoffen uit het lichaam worden afgegeven aan de vloeistof. De spoelvloeistof laat men dan uit de buikholte weglopen en een verse hoeveelheid wordt in de buikholte gebracht. Dit afwisselingsproces dient dagelijks drie tot vier keer te gebeuren gedurende zeven dagen in de week. Meer informatie over CAPD vindt u in deze folder (hier komt een link).
Niertransplantatie
Om deze behandeling te ondergaan moet de patiënt naar het buitenland. Daarvoor moet er eerst een nier beschikbaar zijn. Het kan een nier zijn van een familielid, een vriend of een persoon die graag een van zijn nieren wil afstaan. Anders kan de patiënt een nier van een overleden persoon krijgen die zijn organen –na zijn dood- gedoneerd heeft.
